Geschreven door: Mensje Melchior van AndriesQ
‘Enorm geschrokken,’ is thoraxradioloog Alexander van Straten van het nieuws dat minister Schippers van VWS de total body scan ook in Nederland mogelijk wil maken. ‘Haar argumentatie komt neer op “ach, als mensen dat nou zelf willen en zelf betalen”. Maar alle diagnostiek die vervolgens uit die scans voortkomt, is wél voor rekening van onze hele maatschappij.’
Mensen die een total body scan willen laten doen, moeten nu nog uitwijken naar het buitenland. Bij zijn werk in het VieCuri Medisch Centrum in Venlo krijgt Van Straten maar liefst één of twee keer per maand een patiënt die aanvullende diagnostiek vraagt na zo’n commerciële scan. ‘Dat zijn mensen die een total body scan bij het bedrijf Prescan in België hebben laten maken, maar ook mensen die tijdens een vakantie in bijvoorbeeld Turkije extra onderzoeken hebben laten doen.´
Hij is één radioloog in één ziekenhuis.´Kun je nagaan hoeveel extra CT-scans dat er in heel Nederland zijn.’
Want hoe gaat dat? Er is op de commerciële scan een kleine afwijking te zien. Van Straten: ‘Die mensen krijgen dan te horen “het is een kleine afwijking, maar het is goed dat we het op tijd hebben gezien, zorg dat het verder wordt onderzocht”. Ze komen bij een specialist terecht en vervolgens moeten wij de CT-scan overdoen; de beelden zijn namelijk niet van de beste kwaliteit. En inderdaad: er is een kleine afwijking, laten we zeggen een haardje in de longen. Dan volgt het traject waarbij de patiënt onder controle komt te staan, en na een aantal maanden wordt er weer een scan gemaakt. Terwijl het eigenlijk om zoiets kleins gaat, dat niks doen beter was geweest. Dit kost de zorg veel geld, en de patiënt zit misschien wel jarenlang in angst dat het mis zal gaan.’
Natuurlijk zal er een enkeling bijzitten bij wie dankzij de commerciële scan op tijd een tumor of iets anders ernstigs wordt ontdekt, zegt Van Straten. Maar: ‘dat weegt niet op tegen al die mensen die onnodig ongerust zijn en ook niet tegen de onnodige operaties en biopsieën.’ Komt bij dat de afwijkingen volgens Van Straten in een later stadium toch zouden zijn ontdekt, nadat iemand klachten had gekregen. `Het is lang niet altijd zo dat vroeg ontdekken tot een betere prognose leidt.´
De Thoraxradioloog hoopt dat zorgprofessionals in opstand komen tegen de plannen die de total body scan in Nederland mogelijk moeten maken. Begin deze maand zette hij al een nieuwe website op, www.kiezenmetverstand.nl. Het moet een platform worden waar zorgprofessionals en patiënten met elkaar in discussie gaan over overdiagnostiek.
Het is geen toeval dat juist een radioloog zo’n site opzet. ‘Een groot deel van het werk van radiologen is niet noodzakelijk. Dat komt aan de ene kant doordat patiënten veeleisender zijn geworden, maar ook doordat onzekere dokters bang zijn om iets te missen. Zo worden we ook opgeleid: een kleine tumor of iets anders niet opmerken, is uit den boze. Daardoor gaan mensen met de kleinste afwijkingen helemaal door de medische molen.’
Overbehandeling kost de gezondheidszorg veel geld. ‘Schrijnend in een tijd dat er met de botte kaasschaaf flink wordt bezuinigd,’ zegt Van Straten. ‘Daarom wil ik dat artsen, verpleegkundigen en patiënten zelf gaan kijken hoe we overdiagnostiek een halt toe kunnen roepen. Het geld dat daarmee verloren gaat, kunnen we veel beter op andere plekken in de zorg inzetten.’
Deze blog verscheen eerder op www.AndriesQ.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten